Παρουσιάστηκε σε ανοιχτή εκδήλωση της Ακαδημίας Phoenix Rising
Univ. of Indianapolis/Athens Campus – 15 Οκτωβρίου 2010
Ο θεμελιώδης μυητικός μύθος της Δυτικής Εσωτερικής Παράδοσης στηρίχτηκε κατ αρχάς στο θάνατο και την ανάσταση του εποχικού ήρωα. Κάθε χρόνο ένα επιλεγμένο αγόρι απομακρυνόταν από τον ασφαλή τόπο που ζούσε η φυλή του. Με μόνη προστασία ένα φρεσκοκομμένο βλαστάρι -τον ιερό χρυσό κλώνο των μυστηρίων ξεκινούσε ο νεόφυτος την περιπλάνησή του.
Περιδιάβαινε τη χώρα συλλέγοντας εμπειρία και γνώσεις φτάνοντας τελικά στον κόσμο του επέκεινα . Εκεί δεν ήταν μόνο το βασίλειο του θανάτου αλλά και η μήτρα της Μεγάλης θεάς Μητέρας Γης. Η νικηφόρα διέλευση από τον «άλλο» κόσμο και η ένδοξη επιστροφή του αναγεννημένου πλέον Υιού της Θεάς, βεβαίωναν τη προστασία, τη συνέχεια της γονιμότητας και της ευημερίας που χάρη σε αυτόν θα απολάμβανε ολόκληρη η φυλή.
Με την εξέλιξη των κοινωνιών εξελίχθηκαν και αναπτύχθηκαν τα μέρη της αρχέτυπης πρώτης ιστορίας.
Η περιπλάνηση και η αναζήτηση με τη βοήθεια ενός μαγικού αντικειμένου – γκράαλ- μιας χώρας, η του τρόπου ανοικοδόμησης κτιρίου – ναού που αντιστοιχεί στο σύμπαν ή στο πρότυπο του αναγεννημένου ανθρώπου, γνώση και σοφία που θα βοηθήσει μέσω του ήρωα όλο του το λαό να επανέλθει στην πρωταρχική αδαμική πληρότητα σε μια ουτοπία ευημερίας, ειρήνης και αφθονίας…
Όλες αυτές οι διαφορετικές ιστορίες της δυτικής εσωτερικής παράδοσης αναπτύχθηκαν από τους επί μέρους συμβολισμούς της αρχέτυπης μυητικής πράξης που γεννήθηκε στις πέριξ της Μεσογείου χώρες.
Η ιστορία λοιπόν της περιπλάνησης στη δύση δεν μπορεί παρά να ξεκινά με τον Οδυσσέα. Άνακτας, δηλαδή ιερός βασιλιάς μιας χώρας σπουδαίας αλλά και τόσο μικρής ώστε να γνωρίζει όλους τους κατοίκους της, ταξιδεύει όπου το καθήκον τον καλεί για να συλλέξει γνώση, πλούτο και εμπειρία προς όφελος του τόπου του. Οδυσσέας και Ιθάκη- κάτοικος και τόπος. Φροντίζουν και νοιάζονται ο ένας για τον άλλο γιατί οι μοίρες τους είναι άρρηκτα δεμένες. Η περιπλάνηση του Οδυσσέα θα τον φτάσει στο όριο του γνωστού κόσμου, στις Ηράκλειες στήλες.
Δυο στήλες που κατά πολλούς συμβόλιζαν τη δυαδικότητα του κόσμου, το θετικό και το αρνητικό και το όριο των θνητών που θύμιζε η επιγραφή nec plus ultra. Και μετά θα επιστρέψει πίσω , στην πατρίδα, την Ιθάκη του που δεν είναι μια πόλη αλλά ολόκληρη η χώρα του. Υπομονετικά τον ανέμενε καθοδηγούμενη από την Άνασσα, την αιώνια Πηνελόπη να της προσφέρει τον πλούτο εμπειριών και γνώσεων που είχε αποκτήσει.
Οι αιώνες κύλησαν.
Οι μικρές πατρίδες υποτάχτηκαν και πολτοποιήθηκαν στο τραπέζι των ορέξεων του πανίσχυρου Κοσμικού βασιλιά.
Οι ομοτράπεζοι θεοί έγιναν σκιές του παρελθόντος και ο Rex Mundi ως εξουσιαστικός θεός αποφάσιζε.
Η εμπειρία και η γνώση που δεν ευνοούσε την μακαριότητα της εξουσίας του ήταν απαγορευμένη και διωκόμενη ως επικίνδυνη και αιρετική.
Τότε στα χρόνια που η ιστορία ονόμασε σκοτεινό μεσαίωνα εμφανίστηκε ο θρύλος της ιπποσύνης.
Κορυφαία στιγμή που θα φέρει την έκρηξη η ασύλληπτη ισοπέδωση του μοναδικού μέρους στην Ευρώπη όπου υπήρχε -στο μέτρο της εποχής- η αποδοχή του διαφορετικού, ελεύθερη έρευνα για γνώση, ισότητα, ελεύθερο εμπόριο και πλούτος υπό την εξουσία μικρών και αγαπητών στο λαό αρχόντων. Ο πάπας συγκάλεσε την πρώτη σταυροφορία εναντίον χριστιανικής περιοχής το 1209 και οδήγησε σε ένα παρανάλωμα πυρός σχεδόν 1000000 αιρετικών Καθαρών μαζί και καθολικών που υπερασπίστηκαν τους συντοπίτες τους ή είχαν την ατυχία απλά να συνυπάρχουν για αιώνες αρμονικά. Το απομεινάρι απ ότι κάποτε ήκμαζε με ελεύθερία και ευτυχία, οι προβηγκιανές ακτές από την Ιταλία έως την Ισπανία μοιράζονται σαν κουρελιασμένο λάφυρο μεταξύ του βασιλιά της Γαλλίας και ορισμένων πιστών στον πάπα ευγενών μακελάρηδων.
Τότε ξεκινά ο νέος κύκλος της ιπποτικής περιπλάνηση, της αιώνιας αναζήτησης.
Και τι περίεργο, τα πρώτα έργα αυτού του κύκλου τα γράφουν διασωθέντες προβηγκιανοί όπως ο Χριστιανός του Τρουά και Ναΐτες ιππότες όπως ο φον Έσεμπαχ. Ο Ραιμόνδος Λούλος που συγγράφει εκείνη την εποχή τους κανόνες της ιπποσύνης, θεωρεί τους ιππότες απόγονους των αρχαίων ηρώων και θεών της Ελλάδας. Οι ιππότες αναζητούν ένα ιερό μαγικό αντικείμενο που έπεσε από τον ουρανό ή θαυμαστά δημιουργήθηκε κάπου. Όταν αξιωθούν να το αποκτήσουν θα χαρίσουν στη γη και το λαό τους που υποφέρουν αφθονία, θεραπεία και θα αποκαταστήσουν την χαμένη ευτυχισμένη αρμονία.
Μερικά χρόνια αργότερα ο Rex Mundi, πάπας και βασιλιάς, ξαναχτυπούν και οδηγούν τους ιππότες του ναού στην πυρά.
Ο μύθος της αναζήτησης θα πάρει πλέον πιο συγκεκριμένη μορφή – με την αναζήτηση του ιερού Γκράαλ και τον κύκλο του Αρθούρου- και θα διαχυθεί παντού. Όπου μαζεύονται άνθρωποι δίπλα σε μια φωτιά ακούν τις ιστορίες των τροβαδούρων , προβηγκιανή επίσης λέξη αφού –τι σύμπτωση- οι πρώτοι τροβαδούροι που γύριζαν την ευρωπαϊκή ήπειρο διηγούμενοι τις ιστορίες τους ήταν από την ερειπωμένη πλέον Προβηγκία.
Ο ήρωας ιππότης είναι νεαρός και πολλές φορές αφελής όπως θα ήταν και ο αρχαίος έφηβος νεόφυτος των μυστηρίων. Ο ιππότης μοιάζει να μην έχει πια γενέθλια χώρα, τόπο δικό του να επιστρέψει. Όλη η γη που διασχίζει υποφέρει δεινά κάτω από σκοτεινές και απάνθρωπες εξουσίες γιατί ο πνευματικός αληθινός βασιλιάς – η ψυχή της χώρας- αιμορραγεί και υποφέρει.
Ο βασιλιάς- ψαρράς, ο Amfortas, ο φύλακας του ιερού Γκράαλ, ο Ιερός Βασιλιάς, αρχαίος σύντροφος της Μεγάλης Θεάς Μητέρας, της Anima Mundi, προστάτης του λαού και δεμένος με τη γη του, κλεισμένος στο παλάτι ή στην υπόγεια κατοικία του, (βασανισμένος επειδή θέλησε να δώσει στο λαό του περισσότερα από όσα έκρινε αναγκαία ο ισχυρός Rex Mundi) θα υποφέρει και θα αιμορραγεί μέχρις ότου αποκατασταθεί στην επικράτειά του η πρώτη θεία τάξη. Ο κοινός αυτός μύθος είναι η πηγή όλων των εθνικών μύθων, του Φρειδερίκου, του Καρόλου ακόμα και του Παλαιολόγου που περιμένουν σε έναν υπόγειο χώρο έξω από τόπο και χρόνο να σημάνει η ώρα που θα ανθίσει πάλι το μαγικό δέντρο της ζωής και τότε να δώσουν την μεγάλη μάχη και να επαναφέρουν το λαό τους στην ευτυχία της πρώτης αθωότητας.
Μπορούμε μέχρι εδώ να δούμε μερικές αντιστοιχίες της αρχαίας μυητικής περιπλάνησης και της ιπποτικής.
Αρχαίο Μυστήριο Ιπποτική Περιπλάνηση
| Νεόφυτος- έφηβος νεαρό παιδί
|
Νεαρός Ιππότης |
| Η πόλη του και ο λαός είναι αδιαίρετα μέρη της γενέθλιας χώρας του. |
Κάθε πόλη κυβερνιέται από αφέντη δυνάστη και η σχέση του με τον βασιλιά- Rex Mundi της χώρας στηρίζεται μόνο στη δύναμη. Ως αποτέλεσμα, η Μαγική ψυχή της χώρας, ο Ιερός Βασιλιάς υποφέρει αθεράπευτα και η χώρα ερημώνει. |
| Χρυσός κλώνος: προστατεύει και καθοδηγεί τον αναζητητή. |
Γκράαλ (μαγικό αντικείμενο): προστατεύει και καθοδηγεί τον αναζητητή. |
| Διέλευση- περιπλάνηση για αναζήτηση γνώσης στον γνωστό αλλά και στον άλλο κόσμο που είναι βασίλειο του θανάτου αλλά και μυστικό άντρο της Μεγάλης θεάς |
Διέλευση- περιπλάνηση στην Έρημη Χώρα. Κόσμος θανάτου αλλά και τόπος των μεγάλων Γυναικείων θεοτήτων.
(Άβαλον, Κυρά της Λίμνης, Μοργκάνα κλπ) |
| Επιστροφή στην πόλη – χώρα του.
Της χαρίζει τη γνώση και τις εμπειρίες του και ως αναγεννημένος υιός θεάς εγγυάται τη γονιμότητα την ευφορία και τον πλούτο για όλη τη φυλή του. |
Στον πραγματικό κόσμο δεν έχει γενέθλια πόλη ελεύθερη για να επιστρέψει. Στον μύθο επιτυγχάνει θεραπεία του βασιλιά και της Έρημης Χώρας για να υπάρξει επιστροφή και γονιμότητα και ευτυχία και πλούτος.
|
|
|
Βασικές διάφορές: Η πόλη και η χώρα την αρχαία εποχή ταυτίζονται.
Η πόλη την ιπποτική εποχή είναι συνήθως σε ανάξια και βάναυσα χέρια και άλλα εξ ίσου βάναυσα δεσπόζουν στη χώρα. Αποτέλεσμα, η Χώρα ερημώνει.
Ο Κόσμος της ευτυχίας και της ελπίδας λοιπόν που ολοκλήρωνε την περιπλάνηση, ταυτίζεται πλέον με έναν κόσμο μυθικό, ονειρικό, μια ουτοπία.
Και αν δεν έχει γίνει ακόμα αντιληπτό πόσο έχουν μεταβληθεί τα πράγματα από την ομηρική αθωότητα ο Θερβάντες με τον αιώνιο Δον Κχώτη του τα κάνει σαφή.
Ο τραγικός ιππότης μας δεν θέλει να θυμάται ούτε το όνομα του τόπου που τον γέννησε στην εποχή του σιδήρου. Πρέπει να παλέψει για να επανεύρει την εποχή του χρυσού. Η ίδια η αναζήτηση , η περιπλάνηση μοιάζει να είναι ο σκοπός.
Προσέχετε όμως, δεν είναι τόσο αφελής, δεν κάνει συνεχώς λάθος, απλά δρα όπως ο ίδιος λέει με razon de la sinrazon, με τη λογική του παραλόγου. Ενώ φαίνεται να παρερμηνεύει τα πάντα αποκαλύπτεται πλήρως όταν συναντά τους καταδικασμένους στις γαλέρες και ομολογεί:
Η μόνη δικαιοσύνη είναι η απελευθέρωση όλων των καταπιεσμένων.
Τον αιώνα που ζει ο Θερβαντες δυο εξαίρετες προσωπικότητες θα αλλάξουν πολλά στη χώρα τους και στην Ευρώπη σχεδιάζοντας και προβλέποντας ουτοπίες που ήταν ανάγκη κάποτε να γίνουν πραγματικότητα.
Ο δάσκαλος ήταν ο <θαυμαστός Δόκτωρ> John Dee(1527-1608) και ο φίλος και μαθητής του, ο sir Francis Bacon.
Οι δυο τους μεταξύ άλλων θεωρούνται προπάτορες και κατά μια έννοια ιδρυτές ενός ιδιαίτερου και κορυφαίου ρεύματος του δυτικού εσωτερισμού, των ροδοσταύρων.
Ο δρ. Τζων Ντι μετέφρασε μεταξύ άλλων το έργο του Ευκλείδη, έγραψε τη διάσημη #Μαθηματική Εισαγωγή# αλλά και το περίφημο #Monas Hieroglyphica# όπου συνδύασε την Καββάλα, την αλχημεία και τα μαθηματικά σε έναν ιδιαίτερο τύπο. Ήταν γιατρός, φιλόσοφος, αλχημιστής, καββαλιστής, αστρολόγος και μαθηματικός, υπήρξε η επιτομή του λεγόμενου <ανθρώπου της Αναγέννησης> καθώς και το πρότυπο για τον Πρόσπερο στην #Τρικυμία# του Σαίξπηρ. Ήταν επίσης μυστικοσύμβουλος της βασίλισσας Ελισάβετ της οποίας όρισε την ημερομηνία ενθρόνισής της βάσει τους αστρολογικού της χάρτη και για χάρη της επινόησε ένα σύστημα κωδικοποιημένης γραφής για να χρησιμοποιείται σε εμπιστευτικές και απόρρητες επιστολές. Στη μυστική αλληλογραφία του με τη βασίλισσα Ελισάβετ υπέγραφε με αυτά τα σύμβολα …
που γέννησαν τον θρύλο του 007.
Ο Ντι, οραματίστηκε την Βρετανική Αυτοκρατορία, και υπέδειξε να χαραχτεί σε νόμισμα η λέξη #Britannia#.
Η Βρετανία στην εποχή του ήταν μια χώρα όχι τόσο ισχυρή όσο η Ισπανία και η Πορτογαλία που είχαν από τον πάπα την αποκλειστική εκμετάλλευση του νέου κόσμου, επαρχιακή για τους Γάλλους αφου οι βασιλείς και οι ευγενείς της μιλούσαν σχεδόν όλοι γαλλικά και όχι την αγγλική γλώσσα του όχλου και με ένα προσόν.
Αλλά με την ανεξαρτησία εκκλησία τους που σταθεροποίησε η Ελισάβετ μπορούσαν να κινηθούν στο μέτρο του δυνατού μακριά από τις επιταγές του Πάπα.
Μια χώρα για να είναι ισχυρή έπρεπε να είναι οικονομικά ανεξάρτητη με εμπόριο, τεχνολογία και γνώση – τα βιώνουμε και σήμερα ως προβλήματα στην Ελλάδα- και με δική της κουλτούρα και λογοτεχνία που διαφοροποιεί τη χώρα από τους γείτονες.
Ο Ντι και ο Μπέικον συνέβαλαν τα μέγιστα να γίνει αυτό στη Βρετανία και έμμεσα κάποια πράγματα και στην Ευρώπη.
Ο Ντι ήταν ο τελευταίος των Μάγων του αρχαίου κόσμου που προσπαθούσαν να αποκτήσουν και διασώσουν όλη τη Γνώση.
Μεταβίβασε την παράδοσή του στον Φράνσις Μπέικον που οραματίστηκε έναν κόσμο στηριγμένο στην ελεύθερη γνώση και επιστήμη που μέχρι τότε ήταν υπό τον έλεγχο και τον περιορισμό της εκκλησίας.
Εδώ είναι μια ξυλογραφία του 1655 που παρουσιάζει τον Τζων Ντι που πάνω από έναν ανοικτό τάφο δίνει έναν αναμμένο φανό σε ένα νεαρό άνδρα, τον Φράνσις Μπέικον. Το φως της γνώσης μεταβιβάζεται από τον τελευταίο μάγο στο μαθητή του, για να δοθεί κατόπιν σε όλο τον κόσμο μέσα από την #Εξέλιξη της Γνώσης#.
Το Advancement of Learning ή Εξελιξη της Γνώσης ήταν το κορυφαίο έργο του Μπέικον που πρότεινε μια καινούργια μεθοδολογική προσέγγιση της γνώσης και ήταν μοντέλο όχι μονο για την Βασιλική Εταιρία του Λονδίνου αλλά και για ακαδημίες της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Ο Μπέικον καθορίζει τη μέθοδό του ως <Traditionem Lampadis>, η παράδοση του φανού. Η Henry Pott στο #Francis Bacon and His Secret Society# γράφει: <Η οργάνωση ή η μέθοδος μετάδοσης της γνώσης που καθιέρωσε ο Μπέικον ήταν τέτοια, ώστε να εξασφαλιστεί ότι ποτέ, όσο υπάρχει ο κόσμος, η φλόγα της παράδοσης, το φως της αλήθειας δε θα κατασιγάσει ούτε θα σβηστεί>.
Στο εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης (1606) υπάρχουν οι δυο στήλες που γνωρίσαμε με τον Ηρακλή. Ο Μπέικον τις ονομάζει στήλες της φιλοσοφίας και της επιστήμης. Το όριο, το nec plus ultra, καταρρέει και ένα καράβι έχει περάσει και αρμενίζει πέρα από τα όρια του.
15 χρόνια αργότερα συνεχίζοντας της έρευνα για την εξέλιξη της Γνώσης κυκλοφορεί το Novum Organum. Στο εξώφυλλο παρόμοιο θέμα. Οι δυο στήλες και ένα δεύτερο καράβι ακολουθεί το πρώτο που ήδη έχει απομακρυνθεί. Κάτω από τα κύματα διακρίνεται η φράση <Πολλοί θέλουσι περιτρέχει και η γνώσις θέλει πληθυνθή> στα λατινικά, από το βιβλίο του Δανιήλ (12:4).
Όμως όπως είπαμε χώρα χωρίς γλώσσα και γλώσσα χωρίς λογοτεχνία δεν μπορεί να υπάρξει. Έπρεπε να υπάρξουν και άμεσα λογοτεχνικά έργα στην αγγλική γλώσσα. Ο Σαίξπηρ εμφανίστηκε και αρκετοί θα έχουν προσέξει ότι οι αμφιλεγόμενοι σύντροφοι του Άμλετ είναι ο Ροδόσταυρος και ο Ακτινοβόλος Αστέρας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο ίδιος ο Μπέικον ήταν ο συγγραφέας των έργων που δοξάστηκαν με την υπογραφή του ηθοποιού Σαίξπηρ! Και αν δεν ήταν εκείνος, μόνο αυτός είχε την ευρύτητα γνώσεων και πληροφόρησης που θα επέτρεπαν σε κάποιο συγγραφέα να επινοήσει με άνεση μύθους, ιστορικά γεγονότα, εσωτερικά νοήματα, μηνύματα και τρυφερά αισθήματα μέσα σε φίνους διάλογους. Όσοι χρηματοδότησαν θιάσους και τον ίδιο τον Σαιξπηρ ήταν στενοί φίλοι και συνεργάτες του Μπέικον (Lord Strange , Earl of Southampton, Earl του Pembroke ) και όλοι μαζί πίεσαν τη βασίλισσα να αλλάξει τον νόμο που θεωρούσε τους ηθοποιούς αντίστοιχους με τις πόρνες και να ιδρυθεί το Globe theater, το πρώτο θέατρο
Γιατί όμως έκαναν όλα αυτά οι Ντι και Μπέικον; ‘Ήδη το είπαμε. Στη μακρινή και ανεξάρτητη από τον Πάπα Βρετανία θα μπορούσε να ριχτεί ο απαγορευμένος σπόρος της ελεύθερης επιστήμης και έρευνας προς όφελος του λαού και του κράτους. Αρκεί να οργανωνόταν σωστά σαν ισχυρό κράτος για να μπορέσει να αντιμετωπίσει το δύσκολο μέλλον. Και στην νέα γη την μακρινή Αμερική που ο Ντι ονόμαζε Νέα Ατλαντίδα θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια νέα κοινωνία.
Σχεδόν όλα αν όχι όλα τα περί ουτοπίας βιβλία που έχουν γραφτεί τον 17ο αιώνα έχουν γραφτεί από/ ή αναφέρονται σε ροδοσταύρους.
Πρώτο τους αίτημα ήταν επίσης ή ανάγκη της ελεύθερης επιστήμης της οποίας τα δώρα πρέπει να είναι προσιτά σε όλους. Την εποχή εκείνη ο μαθηματικός φιλόσοφος θεωρείτε μάγος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο «ιππότης της επιστήμηε» Τζορντάνο Μπρούνο που κάηκε δημόσια ως αιρετικός στη Ρώμη το 1600 επειδή διακήρυσσε την ανάγκη για επιστημονική έρευνα χωρίς όρια.
Και αν η επιστήμη μπορεί να οδηγήσει σε νέους καιρούς υπάρχει ανάγκη παρθένου εδάφους που θα μπορούσε να δεχτεί και να θρέψει ανθρώπους και ιδέες μακριά από το βραχνά του ευρωπαϊκού μεσαιωνικού κατεστημένου. Αυτή η χώρα της ουτοπίας μπορούσε να είναι η Νέα Γή, η Νέα Ατλαντίδα, η μακρινή Αμερική. Ο Μπέικον γνώριζε καλά την Αμερική και τις δυνατότητές της, αφού είχε διοριστεί από το βρετανικό θρόνο προστάτης των συμφερόντων για τις νέες αμερικανικές αποικίες.
Μετά το θάνατο του Μπέικον το 1626 εκδίδεται η ροδοσταυρική του ουτοπία το #The New Atlantis#, το δεύτερο κορυφαίο έργο του. Η Νέα Ατλαντίδα αποτελεί το όραμα της επερχόμενης νέας εποχής, της δημιουργίας ενός νέου πολιτισμού στη νέα γη όπου θα μπορούσε να εφαρμοστεί η μεταρρύθμιση, η εξέλιξη της γνώσης. Ο Μπέικον γνωρίζει την Ουτοπία του Μορ και βάζει έναν ιερέα να εξηγήσει ότι η δική του Ουτοπία δεν έχει τίποτα κοινό με τον Μόρ αλλά είναι αυτή για την οποία μιλούσε ο Πλάτωνας και οι αρχαίοι έλληνες.
Περιγράφει ο Μπέικον μια χώρα ισότητας και ανοχής όπου δεν υπάρχουν θρησκευτικές ή άλλες διαφορές. Κυβερνά η ουτοπική αδελφότητα ή εταιρία ιερέων-επιστημόνων, που ονομάζει «οίκο του Σολομώντα» ή «Κολέγιο των Έργων του Εξαημέρου». Σκοπός τους είναι να ερευνούν για να επεκτείνουν τις γνώσεις τους στις τέχνες και στις
επιστήμες και να τις εφαρμόζουν προς όφελος της ανθρωπότητας. Φέροντας σταυρό ως σύμβολο η αδελφότητα των ιερέων και ο οίκος του Σολομώντα ταυτίστηκαν σχεδόν αμέσως με το Ναό του Ροδόσταυρου. Ο Θιρσάθα, τίτλος που αποδίδει ο Μπέικον σε ιερείς της Ουτοπικής του Ατλαντίδος παραμένει μέχρι σήμερα τίτλος που παραδοσιακά αποδίδεται σε προέδρους ροδοσταυρικών αδελφοτήτων. Τρία από τα γνωστότερα ουτοπικά έργα που θα ακολουθήσουν γράφτηκαν από πνευματικά τέκνα του Μπέικον και ροδοσταύρους.
Ποιοι ήταν όμως οι περίφημοι ροδόσταυροι για τους οποίους ήδη μιλάμε;
Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς. Το 1615 δημοσιεύτηκαν πρώτη φορά τα περίφημα Ροδοσταυρικά μανιφέστα η Fama και η Confessio Fraternitatis. Σε χειρόγραφη μορφή κυκλοφορούσαν ήδη 20 χρόνια πριν. Ποτέ δεν αποκαλύφθηκε το όνομα του συγγραφέα τους και ποτέ δεν αποκαλύφθηκε το όνομα κάποιου εκ των ηγετών τους.
Στη Φάμα η αρχετυπική περιπλάνηση παίρνει μορφή με τις περιπλανήσεις του Christian Rosenkreutz. Μεγαλωμένος σε μοναστήρι, αναζήτησε τη γνώση που πίστευε ότι θα τη βρει, στους Άγιους τόπους. Η τύχη και η συγκυρία τον έβγαλαν από το δρόμο του και τον οδήγησαν εκεί όπου είχε διαφυλαχτεί. Το μοναδικό αντάλλαγμα που υποσχέθηκε για να τη λάβει, ήταν ότι έπρεπε να την μεταδίδει και μάλιστα χωρίς αντάλλαγμα. Όταν όμως γύρισε χαρούμενος σπίτι του, στην Ευρώπη, έμπλεος από ενθουσιασμό να μεταδώσει ότι γνώρισε, ανακάλυψε ότι κανείς δεν ήθελε να τον ακούσει.
Έτσι για να τηρήσει την υπόσχεσή του σχημάτισε την πρώτη εννεάδα. Οι υποχρεώσεις τους ήταν συγκεκριμένες. Θα περιπλανιόνται μαζεύοντας νέες γνώσεις, θα φροντίζουν τους αρρώστους δωρεάν και χωρίς να ξεχωρίζουν επιδεικνυόμενοι με οποιοδήποτε τρόπο στην όποια χώρα βρίσκονται. Μια συγκεκριμένη ημερομηνία θα πρέπει όλοι να επιστρέφουν στην έδρα τους και εκεί να ανταλλάσσουν τις νέες γνώσεις με τους άλλους αδελφούς τους. Η αδελφότητα έπρεπε να μείνει απόλυτα μυστική για εκατό χρόνια.
Μετά από εκατόν είκοσι χρόνια εντελώς τυχαία ανακάλυψαν τη μυστική είσοδο που οδηγούσε στον τάφο του Χριστιανού. Μια υπόγεια θολωτή αίθουσα –έναν Δόμο- που φωτιζόταν από το φως ενός άλλου ήλιου. Η περιγραφή του τάφου αποτελεί ένα ερμητικό γεωμετρικό σχέδιο: ένας κύκλος, ο τάφος, που περιβάλλεται από ένα τρίγωνο το οποίο αγκαλιάζει ένα επτάγωνο. Στο κέντρο ο τάφος με το άφθαρτο σώμα του Χριστιανού. Τα βιβλία και τα αντικείμενα που βρήκαν μαζί του χαρίζουν όλη τη γνώση του υλικού κόσμου και ήταν αρκετά για να αποκαταστήσουν πλήρως τη δύναμη της αδελφότητάς τους.
Το σύνολο της περιγραφής του τάφου που δεν ειναιο της παρούσης να το αναλύσουμε αποτελεί μια επιτομή του σύμπαντος που συνδυάζει εξίσου ερμητικό, καββαλιστικό και φιλοσοφικό συμβολισμό.
Ο μυστικός υπόγειος θολωτός τάφος είναι για τους ροδοσταυρους το ανάλογο του υπόγειου σπηλαίου των αρχαίων μυστηρίων. Μέχρι σήμερα ονομάζεται σε όλο τον κόσμο Ερεδώμ, παραφθορά της ελληνικής φράσης Ιερός Δόμος.
Με το Confessio το αίτημα σύνθεσης όλων των φιλοσοφικών ρευμάτων με στόχο την άνθιση μιας νέας εποχής, μιας πνευματικής επανάστασης εναντίον της καταπίεσης του θρησκευτικού και πολιτικού κατεστημένου στοχοποιεί και τον εχθρό. Είναι ο πάπας που τον αποκαλούν αντίχριστο!
Υιοθετούν έτσι εναντίον του ποντίφικα το χαρακτηριστικό επίθετο που χρησιμοποιούσαν εναντίον του οι Καθαροί παλαιότερα και κατόπιν οι σύγχρονοί τους Μεταρρυθμιστές.
Ο ίδιος ο Λούθηρος αποκαλούσε έτσι τον Πάπα και το σύμβολο του Λούθηρου που ο ίδιος είχε σχεδιάσει ήταν ένας σταυρός μέσα σε ένα τριαντάφυλλο.
Εικόνα πού είναι πολύ κοντά με το πρώτο σύμβολο των Ροδόσταυρων.
Γράφουν λοιπόν ότι <εκούσια ομολογούμε πως πολλά προοδευτικά άτομα πρόκειται να προάγουν με τα κείμενά τους την επικείμενη Μεταρρύθμιση, έτσι επιθυμούμε να μη σφετεριστούμε αυτή την τιμή, γιατί δεν είμαστε οι μόνοι που έχουμε αναλάβει ένα τέτοιο έργο>. Η μεταρρύθμιση, λένε, θα γίνει και <αν δεν υπάρξει κανείς να εκπληρώσει το θέλημα του Θεού, τότε θα σηκωθούν οι πέτρες για να το κάνουν>.
Ο μονάρχης που ανέμεναν ήταν -όπως η Dame Γέιτς έχει διεξοδικά αναλύσει – ο Φρειδερίκος Ε΄, πρίγκιπας του Παλατινάτου της Ρηνανίας, σύζυγος της Ελισάβετ Στιούαρτ, κόρη του Ιακώβου Α΄ της Αγγλίας, του μοναδικού ισχυρού Προτεστάντη μονάρχη της εποχής. Ο γάμος αυτός ενέπνευσε τον Γιόχαν Βαλεντίν Αντρέε να συγγράψει το 1616 το τρίτο και τελευταίο Ροδοσταυρικό Μανιφέστο, (και το μόνο που γνωρίζουμε τον συγγραφέα), με τον παράξενο τίτλο # Ο Χυμικός Γάμος του Χριστιανού Ροδόσταυρου# (1616).
Ο Φρειδερίκος, αποδεχόμενος την έκκληση των Βοημών, πήγε στην Πράγα το 1619, για να διεκδικήσει τον αυτοκρατορικό θρόνο. Ο συμβολισμός έπαιρνε σάρκα και οστά. Ο αναμενόμενος ηγέτης έμπαινε στην πόλη όπου η αλχημεία και καμπαλά τελούσαν υπό αυτοκρατορική προστασία, όπου είχαν ζήσει και διδάξει ο Τζιορντάνο Μπρούνο, ο Τζων Ντι, ο Κέπλερ και ο Κέλι. Αυτό ήταν το έναυσμα του Τριακονταετούς Πολέμου.
Ο Φρειδερίκος έμεινε στη θέση του μόλις ένα χειμώνα πριν συντριβεί από τον αυτοκράτορα Φερδινάνδου Β΄ και έμεινε στην ιστορία γνωστός ως <ο χειμωνιάτικος βασιλιάς>.
Και εκεί που φάνηκε ότι οι Προτεστάντες θα πνιγόταν σε μια θάλασσα αίματος, δεν σηκώθηκαν οι πέτρες όπως έλεγαν το Ροδοσταυρικά Μανιφέστα για να τους υπερασπιστούν αλλά κάτι ανάλογα πρωτάκουστο. Ο καρδινάλιος Ρισελιέ έπεισε την κρισιμότερη στιγμή τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΓ΄ της Γαλλίας να υποστηρίξει με το στρατό της καθολικής χώρας του τις προτεσταντικές στρατιές που βρίσκονταν σε απελπιστική θέση. Ήταν μια επιλογή που όχι μόνο τερμάτισε τον Τριακονταετή Πόλεμο, αλλά για πρώτη φορά μετά από πολλούς αιώνες έθεσε απροκάλυπτα τα συμφέροντα ενός κράτους πάνω από τα παπικά συμφέροντα.
Η Συνθήκη της Βεστφαλίας επισφράγισε το 1648 το τέλος σε αυτές τις διαμάχες αναγνωρίζοντας επίσημα τον Λουθηρανισμό και τον Καλβινισμό (που ως τότε θεωρούνταν αιρέσεις) ως χριστιανικά δόγματα, ανέδειξε από τα ερείπια της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τα πρώτα εθνικά κράτη ανοίγοντας ταυτόχρονα το δρόμο για τον Διαφωτισμό.
Στα χρόνια αυτά μερικές σπουδαίες μορφές σχετιζόμενες με διάφορους τρόπους μεταξύ τους και με τους ροδόσταυρους πρόσθεσαν το δικό τους λιθαράκι στις ουτοπικές ιστορίες.
Κατ αρχάς ο ίδιος ο Valentin Andreae που είχε γράψει τον Χυμικό γάμο του Χριστιανού Ροδόσταυρου εκδίδει το 1619 τη Χριστιανόπολη. Το όραμά του είναι μια κοινωνία που να κατευθύνεται από επιστήμη και χριστιανικό ιδεώδες με ένα προοδευτικό εκπαιδευτικό σύστημα
Ο αποκαλούμενος και πατέρας της μοντέρνας εκπαίδευσης , John Amos Comenius(1592-1670) γράφει το1622 το δικό του ουτοπικό έργο με τίτλο ο Λαβύρινθος του Κόσμου και ο Παράδεισος της Καρδιάς.(Labyrinth of the World and the Paradise of the Heart).
Μα σατυρική αλληγορία όπου δραματικά παρουσιάζεται το αιώνιο μοτο του εσωτερισμού που λέει ότι, Το Βασίλειο του Θεού είναι μέσα σου, στη καρδιά σου.
Ο προσκυνητής –συγγραφέας μπαίνει στην πόλη και συναντά δυο οδηγούς. Ο ένας εκπροσωπεί την ανθρώπινη περιέργεια και τη λαχτάρα για γνώση και ο άλλος τη νωθρότητα, τη συμβατική ζωή και τις ρηχές σκέψεις. Αναζητά ένα έργο που θα ήταν κατάλληλο και για το πνεύμα και για το σώμα. Οι οδηγοί τον εμποδίζουν να δει την πραγματικότητα δείχνοντας του τον κόσμο μέσα από γυαλιά. Έτσι σπάνια μόνο αντικρίζει μερικές στιγμές της πραγματικότητας. Ακόμα και στο Κάστρο της Σοφίας βλέπει Ματαιοδοξία.
Στο δεύτερο μέρος , τον Παράδεισο της Καρδιάς διαπιστώνει ότι η ζωή είναι χωρίς νόημα , τρομοκρατημένη από τον θάνατο. Τότε καλείται από τον Θεό να επιστρέψει στη καρδιά του όπου εκεί θα διδαχθεί την αλήθεια. Βλέπει τον κόσμο με καινούργια γυαλιά και γίνεται μέλος της Αόρατης Εκκλησίας.
Ο Κομένιους , μαθητής του Μπέικον στο 12ο κεφάλαιο αποκαλύπτει τις ιδέες του περί των ροδόσταυρων. Τίτλος του κεφαλαίου: «Ο Προσκυνητής παρατηρεί τους Ροδόσταυρους»
<Και τότε –γράφει- ξαφνικά άκουσα στην αγορά τον ήχο μιας τρομπέτας και κοιτάζοντας πίσω είδα έναν ιππέα που καλούσε τους φιλοσόφους γύρω του. Και όταν το πλήθος τον περιέβαλε σαν κοπάδι, άρχισε να τους μιλά σε ωραία γλώσσα για την ανεπάρκεια όλων των ελεύθερων τεχνών και όλης της φιλοσοφίας […] καλούσε να δουν τα θαυμαστά μυστικά. Αυτά, μας είπε, προερχόταν από το θησαυρό της νέας φιλοσοφίας, που περιλαμβάνει όλα όσα είναι επιθυμητά από τη μυστική γνώση. Και ήταν ευτυχία που η αγία ροδοσταυρική αδελφότητα μπορούσε καθαρά τώρα να μοιραστεί τους θησαυρούς της απλόχερα μαζί τους>.
Ένας συνεργάτης και μαθητής του Κομένιους, ο Samuel Hartlieb (ca. 1600 – 1662) εκδίδει το 1641, μια ακόμα ουτοπική ιστορία , τη Μακαρία. Περιγράφει μια κοινοπολιτεία όπου κυβέρνηση και πολίτες συνεργάζονται και ευημερούν εφαρμόζοντας πρακτικά τη γνώση που διαχέεται ελεύθερα. Ο Χάρτλιμπ επίσης πνευματικός απόγονος του Μπέικον και γερμανός στην Καταγωγή είχε θέσει στόχο του να καταγράψει όλη την ανθρώπινη γνώση και να την κάνει προσιτή παντού.
Το έργο του από αρκετούς παραλληλίζεται με αυτό των μηχανών αναζήτησης του διαδικτύου. Και αυτός όπως και ο Κομένιους κατά τον τριακονταετή πόλεμο πρόσφυγες στην Ολλανδία υπό την υψηλή προστασία της Χήρας.
Έτσι ονόμαζαν την Ελισάβετ Στιούαρτ, βασίλισσα της Βοημίας και χήρα του Φρειδερίκου Ε΄ του Παλατινάτου.
Από εκεί πέρασαν στο Λονδίνο και μαζί με τον φίλο τους Ρομπερτ Μπόιλ –συμμετέχουν στις πρώτες συγκεντρώσεις ενός κύκλου επιστημόνων (John Wilkins – Theodore Haak, Robert Hooke, Christopher Wren) που ονειρεύεται να υλοποιήσει το όραμα του Μπέικον για την εξέλιξη της γνώσης και τη νέα πειραματική φιλοσοφία
Αυτή η ομάδα επαναστατών και εσωτεριστών οργανώνεται κάτω από το όνομα Αόρατο Κολέγιο.
Μέλος τους θα γίνει και ο Ρόμπερτ Μόρεϊ . Χημικός και μαθηματικός , ιππότης στην υπηρεσία του Στιούαρτ, συνελήφθη και φυλακίστηκε στη Βαυαρία κατά τον τριακονταετή πόλεμο. Στο διάστημα αυτό είχε την ευκαιρία να πλουτίσει τις γνώσεις του χάρη στη φιλία του με το σπουδαίο Ερμητιστή και Ιησουίτη Athanasius Kircher. Επιστρέφοντας στην Αγγλία παντρεύτηκε την κόρη του Ροδόσταυρου και αλχημιστή David Lindsay, λόρδου Μπαλκαρές ο οποίος είχε μεταφράσει για πρώτη φορά στα αγγλικά τα Ροδοσταυρικά Μανιφέστα. Παρεμπιπτόντως είναι και ο μόνος Τέκτονας του 17ου αιώνα που αναφέρει περιστασιακά τούτη την ιδιότητά του στην αλληλογραφία του.
Ενδιαφέρον για εμάς έχει το μασονικό του σήμα όπως το ονομάζει που είναι, αυτό.
ΑΓΑΠΑ: Το σημείο της υπογραφής του Μόρεϊ. Ο ίδιος το θεωρούσε ακρωνύμιο και η ερμηνεία του ήταν: Α[γάπα] Γ[νώθι] Α[νέχω] Π[ιστεύει] Α[πέχω]
Ο Μόρεϊ λοιπόν παλιός και πιστός φίλος του βασιλιά, πείθει τον Στιούαρτ και τον Νοέμβριο του 1660 εκδίδει διάταγμα με το οποίο ιδρύεται η Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge πιο απλά η Βασιλική Εταιρία που σηματοδοτεί την αρχή της σύγχρονης ελεύθερης επιστημονικής έρευνας με πρώτο πρόεδρο τον Μόρει. Τα πρώτα μέλη της είναι όσοι αποτελούσαν το Αόρατο Κολέγιο. Ο οίκος της ελεύθερης επιστήμης – ένα από τα αιτήματα των ουτοπικών έργων – είναι πια γεγονός και ο Ισαάκ Νεύτων που θα αναλάβει πρόεδρος της το 1703 , πατέρας της σύγχρονης επιστήμης αλλά και ενεργός αλχημιστής θα συμβολίζει ακριβώς το τέλος της μιας εποχής και την αρχή της επόμενης.
Και ήταν αυτό το τέλος της αναζήτησης της Ουτοπίας; Βεβαίως όχι.
Στον 18ο και 19ο αιώνα οι αλλαγές που συνέβησαν σε όλα τα επίπεδα ήταν δραματικές. Από την Γαλλική και την Αμερικανική Επανάσταση ως τους ουτοπιστές σοσιαλιστές, από τη βιομηχανική επανάσταση μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα τα πάντα μοιάζουν να αλλάζουν.
Οι νέες μορφές πολέμου με τα μοντέρνα όπλα μαζικής καταστροφής δεν αφήνουν περιθώρια για ιπποτικές ιστορίες θάρρους και ευγενείας.
Η τραγωδία του πρώτου παγκόσμιου πολέμου μα τα εκατομμύρια των σακατεμένων και τα νέα σύνορα των εθνικών κρατών δίνει μια δυναμική στην δυτική εσωτερική παράδοση που επανανθίζει και επηρεάζει τα νέα καλλιτεχνικά ρεύματα στη λογοτεχνία, τη ζωγραφική, τον κινηματογράφο ακόμα και στην ψυχανάλυση που τότε ανδρώνεται.
Ο σκεπτόμενος άνθρωπος θέλει να εκφράσει τη φρίκη που ζει , το παράπονο, το μεγάλο Γιατί, μέσα στις νέες συνθήκες που τον έχουν παραπετάξει οι μοντέρνοι καιροί.
Το απόκρυφο, το σύμβολο, το βάθος της ψυχής είναι οι νέοι μυστικοί τόποι που παρέχουν ελευθερία να εξερευνήσουν και να αποκαλύψουν στους πρόσφυγες ενός «αληθινού» και απάνθρωπα ισοπεδωτικού και αφιλόξενου κόσμου.
Εσωτερισμός, τέχνη και ψυχανάλυση , μαζί ή χωριστά δίνουν τα κλειδιά και την αφορμή για ετούτη την καινούργια πνευματική περιπλάνηση στις αρχές του 20ου αιώνα. Το άγιο δισκοπότηρο μοιάζει να είναι ο ίδιος ο διωκόμενος εαυτός που νοιώθεί ξένος στον κόσμο του και προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση του.
Duchamp, Giacometti, Kandinsky, Πικάσο, Klee, Mondrian, Αρτώ, ο Γέιτς, ο Γιούνγκ, ο δικός μας Εμπειρίκος για να αναφέρω ελάχιστους από αυτούς και τα κινήματα που εκπροσώπησαν, γυρίζουν πίσω στα αρχαία, πρωτόγονα ή κλασικά πρότυπα για να εκφράσουν μέσα από την μοντέρνα ματιά τον κόσμο που τους περιβάλλει.
Το 1922 ο Τζαίημς Τζόυς δημοσιεύει το δικό του Οδυσσέα. Με επιρροές από την οδύσσεια, τον Σαίξπηρ, τον Άμλετ και τα εσωτερικά κινήματα της εποχής. Σε έναν κόσμο που έχει πια μικρύνει, με τα τόσα μοντέρνα μέσα και ταυτόχρονα συνθλίβει τον κάτοικό του, η περιπλάνηση είναι πλέον εσωτερική. Μέσα στην πόλη- λαβύρινθο, μέσα στην κατοικία, μέσα στον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν χρειάζονται τα 20 χρόνια του Οδυσσέα, μια μέρα είναι αρκετή για τον Λεοπόλδο Μπλούμ. Η ιστορία , λέει ο γιος του, είναι ένας εφιάλτης από τον οποίο προσπαθώ να ξυπνήσω. Η περιπλάνηση του, «είναι ένα άλγος νόστου προς ένα τέλος του ατέλειωτου εφιάλτη της Ιστορίας».
Ο Οδυσσέας είχε έναν τόπο στον οποίο ανήκε και αγκάλιαζε ανθρώπους και την πόλη τους.
Ο δον Κιχώτης ήθελε να ξεχάσει την απάνθρωπη πόλη που τον γέννησε και περιπλανήθηκε αναζητώντας στην χώρα . Ο ιπποτισμός ήταν μια παρηγοριά ακόμα και για ελεεινούς εκπρόσωπους του είδους και υπήρχε διάχυτη η ελπίδα της ανακάλυψης μιας νέας αθώας γης.
Τον 20ο αιώνα όλη η γη είναι γνωστή, κατακτημένη και μοιρασμένη. Ο Οδυσσέας του 20ου αιώνα δεν έχει την πολυτέλεια ούτε να απομακρυνθεί εγκλωβισμένος στους δρόμους της πόλης του. Οι ιδέες μαζί με τις ιπποτικές αρετές έχουν συντριβεί από την αστική ανάπτυξη και τα μαζικά όπλα.
Ζει καταδικασμένος στην πόλη. Η ύπαρξή του υποτίθεται ότι είναι γνωστή στον καθένα αλλά κανένας δεν τον γνωρίζει. Καθένας ή Κανένας; Οντότητα ή μη οντότητα; Το δίπολο που θέτει τα όρια το nec plus ultra, έχει από πολλού καταρρεύσει και το όραμα μέσα στον περιορισμένο χώρο που του έχει επιβληθεί είναι το «παν που περιέχει το παν». Σιωπηλό περιμένει να αποκαλυφθεί.
«Κάθε ζωή, γράφει, είναι πολλές μέρες, μέρα με τη μέρα. Περπατάμε μέσα στους εαυτούς μας συναντώντας ληστές, φαντάσματα, γίγαντες γέρους, νέους συζύγους, χήρες, κουνιάδους, αλλά πάντοτε εκείνο που συναντάμε είναι ο εαυτός μας.»
Τι είναι τελικά ο Καθένας- κανένας, ο εαυτός ετούτου του Οδυσσέα; Το αποκαλύπτεί μεθυσμένος στο πορνείο της Μπελλα Κοέν, της δικής του Κίρκης. «… Αυτό που προχώρησε μέχρι τις εσχατιές του κόσμου για να μην διασχίσει τον εαυτό του , ο Θεός, ο ήλιος, ο Σαίξπηρ, ένας πλανόδιος έμπορος, έχοντας το ίδιο διασχίσει την ίδια πραγματικότητα γίνεται ο Εαυτός». Η περιπλάνησή του ολοκληρώνεται σε ένα 24ωρο περιδιάβασης στους δρόμους του Δουβλίνου και τους Λαβυρίνθους του εαυτού του.
Από την μοντέρνα εποχή των αρχών του 20 αιώνα έχουν περάσει σχεδόν 100 χρόνια.
Ένας ακόμα συγγραφέας του ουτοπικού Η Πόλη του Ηλίου, ο Tommaso Campanella έγραφε και πίστευε το 1623 ότι:
«Ο αιώνας μας έχει περισσότερη ιστορία απ όση ο κόσμος όλος είδε τα προηγούμενα 4000 χρόνια. Σε εκατό χρόνια έχουν γραφτεί περισσότερα κείμενα απ όσα γράφτηκαν σε 5000 χρόνια|.
Σήμερα αυτό ακούγεται σαν αστείο. Στην εποχή του διαδικτύου σε έναν μόνο χρόνο υπερδιπλασιάζεται η χρήσιμη ή άχρηστη πληροφορία που διαχέεται από οποιονδήποτε στα δίκτυα και είναι τόσο πολύ σε όγκο που δεν υπάρχει περίπτωση και λόγος να την προσεγγίσει κανείς στο σύνολο. Όπως είπε και ο ψυχίατρος Ronald David Laing «Ζούμε σε μια περίοδο της Ιστορίας που οι αλλαγές γίνονται με τέτοια ταχύτητα, ώστε αρχίζουμε να βλέπουμε το παρόν όταν ήδη απομακρύνεται»
Η πληροφορία φίλοι μου δεν είναι γνώση και οι οδηγίες, οι όμορφες φωτογραφίες και τα βίντεο μιας ξένης χώρας δεν μπορούν με τίποτα να υποκαταστήσουν την εμπειρία του ταξιδιού. Αυτή είναι μια παγίδα που έπεσε πολλές φορές μέσα η γενιά μου παρασυρμένη από τη μαγεία ενός μόνιτορ όπως οι ιθαγενής από τα καθρεφτάκια των κονκισταδόρες. Και στο μέχρι τώρα απολογισμό δίνουμε στη γενιά των φοιτητών –γιατί σε φοιτητές απευθύνεται η αποψινή βραδιά- έναν λιγότερο κόσμο απ ότι παραλάβαμε, λιγότερες ελπίδες και λιγότερα όνειρα…
Όλα αυτά οριζόμενα από την παντοδύναμη και λιγότερη οικονομία.
Έτσι και τα πανεπιστήμια διεθνώς κλείνουν έδρες ανθρωπιστικών και κλασσικών σπουδών γιατί η αγορά – μια άγνωστη κυρία που όλο την ακούμε αλλά δεν μας την έχουν συστήσει ποτέ- η αγορά λοιπόν θέλει πρακτικές σπουδές με μέλλον μέσα στις βλέψεις και τα θέλω της.
Παλιογυναίκα μου μοιάζει.
Και ευτυχώς που υπάρχουν Πανεπιστήμια όπως της Ινδιανάπολης , που σήμερα μας φιλοξενεί, και δίνουν το περιθώριο για πειραματισμούς.
Κυρίες και κύριοι, σε όλη την ιστορία υπήρξαν άνθρωποι που δεν δίστασαν στην απειλή να αντικρίσουν το δήμιο και αναζήτησαν, διδάχθηκαν, συντήρησαν και μετέδωσαν τη γνώση. Αναζήτησαν την ουτοπία, το όραμά τους το διέδωσαν και δεν τους ένοιαζε αν ήταν κάποιος ή κανένας. Ο Μπέικον και οι επόμενοι ροδόσταυροι διεκδίκησαν με πάθος την ανωνυμία του έργου τους. Τους ενδιέφερε να υπάρξει. Δεν υπάρχουν όρια στην αναζήτηση παρά μόνο στους κανόνες όσων θέλουν να εξουσιάζουν. Και αυτό το επιτρέπουμε μόνο εμείς. Και αν ακόμα πιστεύετε ότι δεν υπάρχει έδαφος, τόπος για τα όνειρά σας τότε ακούστε το παμπάλαιο μυστικό. Έχετε μια δική σας αυτοκρατορία στην καρδιά σας που περιμένει να την κατοικήσετε. Ο τρόπος είναι πανάρχαιος. Γνωρίστε και εμπιστευτείτε τον εαυτό σας.
Αναγεννήστε τον μακριά από τους περιορισμούς που άλλοι μεν θέτουν εσείς όμως αποδέχεστε και επιβάλλετε. Τότε μόνο θα μπορέσετε να κατακτήσετε το μαγικό σας τόπο. Βυθιστείτε στο όνειρό σας και δώστε του ύπαρξη.
Η Ουτοπία θα ζει πάντα μέσα από εσάς.
Ιορδάνης Πουλκούρας, Univ. of Indianapolis/Athens Campus – 15 Οκτωβρίου 2010
Μικρή Βιβλιογραφία
Ανωνύμου, « Ο Χυμικός Γάμος του Christian Rosenkreutz», Ιάμβλιχος
Ανωνύμου, «Fama et Confessio Fraternitatis», Ιάμβλιχος
Craftson J.P., «Bleeding Angels, η Απόκρυφη Παράδοση της Ευρώπης», Αρχέτυπο
Frazer J.G., «Ο Χρυσός Κλώνος», Εκάτη
Lawrence E. D., «Bacon is Shakespeare»
Μαραγκόπουλος Άρης, «Ulysses, Οδηγός ανάγνωσης», Κέδρος
Μιχαήλ Σάββας, «Μορφές της Περιπλάνησης», ΑΓΡΑ
Joyce James, «Οδυσσέας (Ulysses)», Κέδρος
Small John, «Sketches of Scottish Alchemists»
Ιορδάνης Π 